Zaterdagmiddagconcert 220: Böhmconcert  -  15 november 2014

Het was een concert, geheel gewijd aan de componist Georg Böhm (1661-1733).

Voor zover Böhm bekend is, heeft hij zijn naamsbekendheid vooral te danken aan het feit dat hij een soort coach en vaderfiguur voor de jonge verweesde Bach was, toen deze twee jaar in Lüneburg verbleef.

De 15-jarige Bach speelde overigens in Lüneburgse kerken al diensten als vervanger-organist.

Georg Böhm was een Duitse componist, klavecinist, organist, dirigent en muziekpedagoog.
Zijn muziek is een voorbeeld van Duitse hoog barok, zo rond 1700. Behalve de soms opera-achtige schrijfwijze, zijn invloeden merkbaar van Buxtehude en de Franse barok.

De sopraan, Lucia van Vugt vertolkte een vijftal ‘Geistreiche Lieder’, begeleid door Tjalling Roosjen, die tevens enkele solowerken voor klavecimbel en orgel speelde.

Lucia van Vugt – sopraan

Tjalling Roosjen – orgel en klavecimbel

Werken van Georg Böhm (1661-1733)

1.  Praeludium, Fuga en Postludium in g

2.  Wie schlaft ihr noch

3.  Suite in F

     (allemande – courante – sarabande – double –       

     gigue)

4.  Ihr Töchter Zion, gehet her

5.  Allein Gott in der Höh sei Ehr

6.   Vater unser im Himmelreich à 2 Clav. et Pedal

7.   Nun will ich mich zu Bette legen

8.   Suite in f

     (allemande – courante – sarabande)

9.   Bringet meinen Herrn zur Ruh 

10. Was bringt Jesus aus dem Grabe? 

zang en klavecimbel 2,4,7,9,10

klavecimbel               3,8

orgel                            1,5,6

Programmatoelichting

Georg Böhm werd aanvankelijk opgeleid door zijn vader en na diens dood, in de tijd dat Böhm de Lateinschule en het Gymnasium bezocht, zal hij ongetwijfeld verder muziekonderwijs genoten hebben, maar onbekend is bij wie dit was. In 1693 vestigt Böhm zich in Hamburg en vervolgt hij zijn lessen bij Johann Adamsz. Reinken, die bekend stond om zijn omvangrijke geïmproviseerde koraalfantasieën. Reinken zelf had onderricht gehad van Heinrich Scheidemann, die op zijn beurt weer in Amsterdam door Jan Pieterszoon Sweelinck opgeleid was.

In 1697 wordt Böhm organist van de Johanniskirche in Lüneburg, een post die hij tot zijn dood bekleed heeft. Het is niet bekend of de jonge Johann Sebastian Bach, die in Lüneburg onderwijs genoot, orgelles genoten heeft bij Böhm. Sinds kort is bekend dat Bach ten huize van Böhm een afschrift gemaakt heeft van werk van Reinken.

De orgelwerken van Böhm genieten meer bekendheid dan de klavecimbelwerken en liederen. Het openingswerk (1) klinkt zowel op orgel als klavecimbel overtuigend. In de Fuga is overduidelijk te horen dat Böhm veel weet had van de Franse barok.